محمداسحاق فیاض
Mif_1967@yahoo.com
یکی ازطرح های عمرانی که بیشترین انتظار را کشیده و هنوزهم
هیچ امیدی برای اجرای آن نیست، احداث سرک
کابل – هرات از مسیر هزاره جات یا مناطق مرکزی افغانستان است. این سرک حدود 700
کیلومتر طول دارد که ولایت های کابل، میدان وردک، بامیان، دایکندی، غور و بامیان
با یک دیگر وصل می گردد و بیش از 400 کیلومتر از مسیر فعلی جاده کابل – هرات کاسته
می شود...
این طرح با همه فواید و تسهیلاتی که برای مردم ولایت های
یادشده ایجاد می کند و یکی از شاهراه های بین المللی نیز به شمار می رود، اما
اجرای این طرح با سرنوشت غمباری از تحولات خونین جنگ ها و نبردها و تعصبات و بی
عدالتی ها و چالش های سیاسی مواجه گردیده است. برای آن که پس منظر این طرح را بهتر
بدانیم، مرحوم حسین نایل می نویسد: "سخن احداث شاخه شاهراه آسیایی
که کابل و هرات را از طریق هزاره جات وصل می کند در سال۱۳۴۳به زبانها آورده شد. سر
انجام سروی آن توسط تیم ایتال کانسلت در سال ۱۹۹۶ به انجام آمد و را پور آن با تصاویر
ونقشه ها و گرافها و احصایه های لازم در همان سال در ۳۵۳ صفحه به زبان انگلیسی در روم
ایتالیا به چاپ رسید و سروی نهایی و انجام آن نیز در سالهای ۱۳۴۷- ۱۳۴۸ به کمک ملل
متحد عملی گردید، اما با همه گفت و گزارها احداث آن صورت عملی به خود نگرفت. الغای
پروژه شاه راه کابل و هرات از راه مناطق مرکزی که سه سال تمام بدان مردم را امید وار
ساخت بودند دست ردی است که به سینه مردم زده شده است". (1)
این طرح بارها چه در اواخر دهه چهل و نیز دهه
پنجاه که داوود خان بازسازی و توسعه را در سایه نظام جمهوری فردی خود شعار می داد،
مطرح گردید، اما همانطوری که در اواخر دهه چهل این طرح قربانی استدلاهای متعصبانه گردید و به تعطیلی
کشانده شد، در دهه پنجاه نیز باردیگر دوسیه این طرح بدون این که قدم عملی در این
راستا برداشته شود به بایگانی فرستاده شد.
زمانی
که جهاد آغاز گردید، دیگر هیچ امیدی برای ساخت این سرک باقی نماند، اما این طرح در
نشریات دهه شصت که توسط دولت کابل به نشر می رسید، چندین بار مطرح گردید و اهمیت
تسهیلاتی و رفاهی و نیز سود اقتصادی که این طرح داشت بارها مورد ارزیابی و تحلیل
قرار گرفت، اما سایه خشونت ها هرگز فرصت برداشتن کوچک ترین قدم عملی را در دهه شصت
و هفتاد برای این طرح به وجود نیاورد.
اما با آغاز استقرار دولت
قانونی درافغانستان و سرازیر شدن کمک های جهانی به افغانستان و نیز از آنجایی که
رئیس جمهور نیازمند رای مردم بود، طرح حداث سرک کابل- هرات باجدیت و قاطعیت تمام
مطرح گردید، زیرا از یک سو دولت مردان نیاز به رای مردم داشتند و از سوی دیگر مردم
مناطق مرکزی این انتظار را داشتند که پس از قرنها فقر و محرومیت و تبعیض و
استبداد، طبیعی ترین حق این مردم احداث سرک کابل – هرات از قلب هزاره جات است تا
این مردم گامهای تدریجی خود را برای برون
رفت از فقر و تبعیض آغاز نمایند. بخصوص آن که بودجه این طرح را کشورایتالیا دهها
سال بود که متقبل شده بود و با حضور جامعه جهانی در افغانستان در اوایل دهه هشتاد،
ایتالیا یک باردیگر برادامه کمک های خود برای احداث سرک کابل – هرات از قلب هزاره
جات تاکید کرد. تیم دولت اقای کرزی نیز با اطمینان و قاطعیت از شروع این طرح بعد
از انتخابات دور اول ریاست جمهوری سخن می گفتند و آن را یک طرح هفت ساله می
دانستند که می توانست تحول زیادی در سهولت های ارتباطی در هزاره جات ایجاد نماید. اما
ظاهرا طرح احداث این سرک خود به کمپین تبلیغاتی تبدیل گردیده است، زیرا این طرح نه
تنها در مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری خوراک خوبی برای کمپاین نامزدان ریاست
جمهوری بود، بلکه این طرح در مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری یعنی بعد از 5 سال
تاخیری که از اجرای این طرح می گذشت، به خوراک تبلیغات نامزدان ریاست جمهوری تبدیل
گردید و کسانی از مناطق مرکزی که در کنار این نامزدان بودند، با اطمینان می گفتند
که بعد از انتخابات ریاست جمهوری این طرح بلافاصله شروع خواهد شد!. اما بعد از
پایان دو انتخابات ریاست جمهوری نه تنها این طرح آغاز گردید بلکه دو سال است که
وزارت مالیه همان بودجه اولیه و مقدماتی این طرح را که بالغ بر چند میلیون می
گردد، نیز قطع کرده است، تنها کاری برای احداث این سرک شده نصب دو تابلویی است که
ازچند سال گذشته دولت اقای کرزی به یادگار مانده است، یکی از این تابلوها در
میدانشهر نصب است که نوشته شده است:« پروژه عاجل سرك كابل ـ باميان ـ هرات» و
دیگری هم در شهر بامیان نصب شده است، اما هردو تابلو چنان زنگ روزگار برچهره دارد
که به سختی می شود آنها را خواند! و این طرح بازهم تا فرارسیدن سومین دور انتخابات
ریاست جمهوری در سکوت باقی خواهد ماند تا باردیگر برای سومین بار و یا شاید برای
چندمین بار دیگرسوژه ای برای کمپین انتخاباتی نامزدان ریاست جمهوری باشد!.
این که در طول ده سال گذشته چه تلاش هایی برای
احداث این سرک شده و چرا این طرح بازهم غبارابهام برچهره دارد، مجله الغوچک می نویسد:
" بر اساس معلومات دقیق که نویسنده در
بهار- ۱۳۸۲- اززبان وزرای اولین کابینه اقای کرزی شنیده بودم مسئله این سرک چندین بار
از جانب وزرای هزاره ، درهیئت دولت مطرح گردید اما توسط گروپ فشار و تمایت خواه حکو مت با بهانه های غیر عاقلانه در خواست مردم رد می گردید وآخرین بار که پرونده
ودوسیه این سرک بطور رسمی وعلنی باز وبا جدیت مطرح گردید در سال ۱۳۸۵ بود، همان گونه که در خبر رسمی قبلا خواندیم
نمایندگان مردم در پارلمان، بخاطراصرار ودرخواستهای مکرر مردم هزاره و مسولیت
که خود شان احساس می نمودند وهم به دلیل اهمیت
ایجاد سرک پخته در ولایات هزاره، درجوزای
سال ۱۳۸۵ ضمن دیدار شان با رییس جمهور حامد کرزی، پرونده خاک گرفته این سرک را باز
خوانی نموده و خواهان اقدام جدی دولت در باز نمودن دوسیه چهل وچهار ساله پروژه یاد
شده و ایجاد و اعمار فوری سرک بر اساس ان گردیدند. حامد کرزی بتاریخ ۱۵ -۳ - ۱۳۸۵ در حضور نمایندگان مزکور به وزاری مالیه، فوایدعامه
وسر پرست وزارت اقتصاد هدایت دادند که، با سر ما یه یک ونیم میلیون دالر از بودجه انکشافی
سالجاری( ۱۳۸۵) کار سروی سرک در خواستی مردمان ولایت یاد شده، اغاز
گردد. بتاریخ ۵-۶-۱۳۸۵ طی مراسم رسمی در میدان شهر مرکز ولایت وردک، بر نامه کار
ابتدایی ان سرک را اساس گزاری و افتتاح نمودند". (2) اما دستآورد این افتتاح
همان دو تابلوی بود که تذکر آن رفت و دیگر هیچ کاری در این راستا نگردید.
به هرحال اکنون که جامعه جهانی بارها وعده داده
است که سرمایه گذاری های بیشتری را برای توسعه و انکشاف در مناطق امن و محروم
انجام می دهند و از آنجایی که بامیان و مناطق مرکزی اولین منطقه ای بود که انتقال
مسئولیت در آن صورت گرفت و در صلح و امنیت پیشگام است، اما آیا این مردم که لیاقت
پیشگامی صلح را دارند، جامعه جهانی و دولت افغانستان سرانجام انتظار 44 ساله این
مردم را برآورده خواهد کرد؟ و لااقل گامهای مقدماتی را در این راستا برخواهند
داشت، یا بار دیگر این فرصت نیز از این مردم گرفته می شود و باپایان یافتن طرح
انتقال مسئولیت به افغانها بازهم طرح احداث سرک کابل – هرات از مناطق مرکزی به فراموشی سپرده می شود تا در
انتخابات دیگر به کمپین دیگری تبدیل گردد و این دور و تسلسل باطل ادامه خواهد یافت
تا زمانی که این ساختار از نظام دموکراسی در کشور حاکم باشد و دولت مردان عدالت و
توزیع ثزروت ملی را آنگونه که در طول ده سال جریان داشته است به اجرا در آورد.
پاورقی:
1- نایل، حسین، سایه روشنهای
از وضع جامعه هزاره –چ دوم- قم - ایران -سال ۱۳۷۲
2- مجله الغوچک سال سوم شماره
۶- ۷ چاپ کاب-۱۳۸
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر